Als je het nog niet gemerkt hebt, wij zijn grote fan van gietijzer. Toen ik het afgelopen voorjaar mijn appartement inpakte en een maand lang moest leven met slechts twee pannen in mijn keuken, kon je er zeker van zijn dat de eerste die ik pakte mijn vertrouwde gietijzeren koekenpan was.
Ik gebruik hem voor de knapperigste aardappelpuree en om mijn steaks heerlijk dicht te schroeien. Ik gebruik hem voor het bakken van maïsbrood of de makkelijkste, beste panpizza die je ooit zult bakken. Ik gebruik hem voor een compleet kip diner met een waanzinnig knapperig vel en voor knapperige, romige pastabakjes.
Het punt is, het is een veelzijdig werkpaard en geen enkele andere pan komt ook maar in de buurt.
Maar er is ook een mysterieuze, met mythen gevulde overlevering over gietijzeren pannen. Aan de ene kant zijn er de mensen die beweren dat je gietijzer moet behandelen als een tere bloem. Aan de andere kant zijn er de machotypes die beweren dat mijn gietijzer niet aanbakt of dat mijn pan wel gelijkmatig warm wordt!
In de wereld van gietijzer zijn er ongegronde, niet geteste beweringen. Het is tijd om een paar van die mythes te laten rusten.
De theorie: Gietijzer is een materiaal dat gemakkelijk kan roesten, afschilferen of barsten. Een gietijzeren pan kopen is als het adopteren van een pasgeboren baby en een puppy tegelijk. Je moet het de eerste tijd van zijn leven vertroetelen en voorzichtig zijn wanneer je het opbergt – de kruiden kunnen er af spatten!
De realiteit: Gietijzer is ijzersterk! Er is een reden waarom er 75 jaar oude gietijzeren pannen rondslingeren op rommelmarkten en in antiekwinkels. Het spul is gemaakt om lang mee te gaan en het is heel moeilijk om het helemaal kapot te maken. De meeste nieuwe pannen zijn zelfs pre-seasoned, wat betekent dat het zware werk al voor je gedaan is en je meteen kunt beginnen met koken.
En wat betreft het pre-seasonen? Als de laag eenmaal is opgebouwd in een dunne, gelijkmatige laag zoals het hoort, hoef je je geen zorgen te maken. Het gaat er niet af. Ik bewaar mijn gietijzeren pannen direct gestapeld op elkaar. Raad eens hoe vaak ik de laag eraf heb gehaald? Probeer dat maar eens met je anti-aanbak koekenpan zonder het oppervlak te beschadigen.
De theorie: Hoe beter je jouw gietijzer seasoned, hoe meer anti-aanbak het wordt. Perfect goed behandeld gietijzer moet perfect anti-aanbak zijn.
De realiteit: Je gietijzeren pan (en de mijne) kan echt heel erg anti-aanbak zijn – anti-aanbak genoeg om er een omelet in te maken of een ei te bakken zonder problemen – maar laten we eerlijk zijn. Het is lang niet zo anti-aanbak als bijvoorbeeld Teflon, een materiaal dat zo anti-aanbak is dat we nieuwe technologieën moesten ontwikkelen om het aan de bodem van een pan te laten hechten. Kun je een lading koude eieren in je gietijzeren pan gooien, hem langzaam opwarmen zonder olie, en dan die gekookte eieren er weer uit laten glijden zonder dat er een vlekje achterblijft? Want dat kan in Teflon.
Ja, dat dacht ik al.
Maar zolang je jouw gietijzeren pan goed seasoned is en je hem goed voorverwarmt voor je er eten in doet, heb je geen enkel probleem met bakken.
De theorie: Seasoning is een dun laagje olie dat de binnenkant van je pan bedekt. Zeep is ontworpen om olie te verwijderen, daarom zal zeep je laag beschadigen.
De realiteit: Seasoning is eigenlijk geen dun laagje olie, maar een dun laagje gepolymeriseerde olie, een belangrijk onderscheid. In een goed gelaagde gietijzeren pan, een pan die is ingewreven met olie en herhaaldelijk is verhit, is de olie al afgebroken tot een plastic achtige substantie die zich aan het oppervlak van het metaal heeft gehecht. Dit geeft goed gerijpt gietijzer zijn anti-aanbak eigenschappen en omdat het materiaal niet langer een olie is, zouden de oppervlakte actieve stoffen in afwasmiddel het niet moeten aantasten. Ga je gang, zeep het in en schrob het uit.
Wat je niet moet doen? Het in de gootsteen laten weken. Probeer de tijd tussen het schoonmaken en het afdrogen en opnieuw inzepen van de pan zo kort mogelijk te houden. Als dat betekent dat je hem op het fornuis moet laten staan tot het eten klaar is, dan moet dat maar.
Nee! Onze favoriete gietijzeren koekenpannen kosten €30 – €40 en we vonden dat ze hetzelfde presteerden als pannen die honderden euro’s kosten. Daarbij zijn het pannen voor het leven, mits je ze goed behandeld.
Gerelateerde bedrijven